Zware verantwoordelijkheid EHBO bij WK Veldrijden in Hoogerheide

Dat EHBO’ers ingeschakeld worden bij  kleinere evenementen is bekend. Hoe houdt een EHBO-vereniging zich echter staande bij een wereldkampioenschap, dus wanneer de hele natie over haar schouder meekijkt?

Hoogerheide was dit jaar in het eerste weekend van februari het middelpunt van de fietssport, aangezien het WK Veldrijden (of cyclocross) aldaar werd verreden. Hoewel ze met de jaarlijkse veldrit ‘Grote Prijs Adrie van de Poel’ al het nodige gewend zijn, is het WK toch van een ander kaliber. Hoogerheide is een dorp in de zuidwesthoek van de provincie Noord-Brabant, Nederland. Het dorp behoort samen met de dorpen Woensdrecht, Huijbergen, Ossendrecht en Putte tot de gemeente Woensdrecht.

De coördinatie van de steunverlening in dit weekend ligt bij Ronald Averdieck. Hij is tevens voorzitter van een van de verenigingen in de Gemeente Woensdrecht namelijk EHBO Ossendrecht. Zijn opdracht is duidelijk: “Het is onze taak om binnen onze aangewezen sector eerste hulp te verlenen wanneer dit nodig mocht zijn. Dit geldt voor zowel rijders als toeschouwers.”

Startschot

De organisatie van het wereldkampioenschap is al maanden van tevoren in gang gezet. De laatste keer dat Hoogerheide de wereldtop van het veldrijden mocht ontvangen was in 2009.  Ten grondslag aan de organisatie ligt een uitgebreid plan van aanpak, uitgewerkt volgens de richtlijnen van Union Cycliste Internationale (UCI) of Internationale Wielerunie.

De heer Averdieck: “Uit het organisatorische, overkoepelende draaiboek, filteren wij de informatie die specifiek voor de Eerste Hulp van toepassing is. De taken worden afgebakend, er vindt een risicoanalyse plaats, plan van aanpak gemaakt inzake uitvoering, overzicht beschikbare artsen, doorlaatposten, hulpverleningsverkeer, onderlinge communicatie en een plattegrond. Er zijn heel wat meer zaken dan gewoonlijk waaraan we moeten denken en die we moeten coördineren.”

Centraal punt

De hulpverleningstaken worden verricht onder eindverantwoording van Stichting Medische Ondersteuning Sportevenementen (MOS). Voor steunverlening is naast EHBO Ossendrecht ook het Rode Kruis en enige mensen van EHBO Hoogerheide ingeschakeld. Averdieck: “Onze vereniging bestaat uit 160 leden, dus de inzet van 28 mensen  voor dit tweedaagse evenement is een flinke belasting.” Bij de inzet van Ossendrecht maken zij gebruik van een mobiele EHBO-post. Deze caravan is de centrale post en dient als basis voor alle inzet. Het evenementterrein is in sectoren ingedeeld en kent vijf EHBO-posten. Elke EHBO-post bestaat uit vier personen die verantwoordelijk zijn voor een eigen sector. Samen met beveiliging en Bedrijfshulpverleners wordt een veiligheidsteam gevormd.

Zichtbaarheid

Ronald Averdieck geeft aan dat het essentieel is om je vanaf het begin te laten gelden bij de organisatie van een evenement. “Een aantal gerichte vragen over de plaats van de ambulance en de toegang ervan tot de baan, heeft als resultaat dat iedereen recht op de stoel gaat zitten. Wij bieden meerwaarde door op de gevaren te wijzen en wij denken mee in het traject om incidenten zoveel mogelijk te voorkomen. Vanuit EHBO-oogpunt zijn de trappen van steigerhout en de voetgangersbrug extra aandachtpunten, waar ongelukken kunnen voorkomen. “

Extra aandacht is besteed aan de zichtbaarheid van de EHBO’ers zelf. De voorzitter voegt daaraan toe: “Een goede uitstraling als EHBO’er is belangrijk. Naast vertrouwen, betrokkenheid maar ook gemotiveerdheid, hebben we qua kleiding pakken aangeschaft die over de reden van onze aanwezigheid niets te raden overlaat. EHBO Ossendrecht verzorgt jaarlijks hulpverlening bij ongeveer 30 evenementen. Een verplichting voor leden om daaraan deel te nemen kent men niet. Averdiek: “Ik heb er niets aan om mensen te laten staan die niet gemotiveerd zijn. Dat is slecht voor de algehele samenwerking, maar doet ook het imago geen goed. Mensen zijn onzeker dat wel, maar voor een eerste keer koppelen we ze dan aan een ervaren hulpverlener.”

Communicatie

De gehele organisatie staat met elkaar in verbinding via het ‘hogere net’. EHBO Ossendrecht beschikt over eigen portofoons en de EHBO’ers kunnen dus onderling met elkaar communiceren. “Als coördinator heb ik – naast de eigen porto – ook toegang tot het hogere net, waardoor ik zo nodig alle hulpverleners van politie, brandweer of ambulance kan oproepen. Zo hadden we vandaag een man die midden in een modderig veld ten val kwam, waardoor het lastig was om hem ter plekke te behandelen. Doordat we ook zogenaamde quads ter beschikking hadden, konden we het slachtoffer bereiken, de nodige eerste hulp bieden en vervolgens naar het ziekenhuis afvoeren. Achteraf blijkt dat hij een gebroken voet had.” Een typisch geval van heldere taakverdeling; goede samenwerking in combinatie met vooruitdenken in beschikbaar materiaal en vervoer. Voor de inzet bij een commercieel evenement rekenen wij overigens een ander bedrag dan wanneer het gaat om het bemannen van een EHBO-post voor een lokaal evenement georganiseerd door vrijwilligers. “Ik weiger om EHBO als een soort van sluitpost te laten zien. Hoewel we allemaal EHBO’ers en vrijwilligers in hart en nieren zijn, is de verantwoordelijkheid die we voelen en de druk op onze organisatie  enorm“, aldus de voorzitter.

Fans

Ronald Averdieck is een grote fan van veldrijden: “Ik vind het een prachtsport. Het wedstrijdelement komt onder meer voort uit de weersomstandigheden. De top zit elkaar op de hielen, de ondergrond is van hard bevroren tot en met drassig, er zijn bruggen en springplanken. Kortom, alles komt samen in deze sport.”

Buiten de deelnemers zijn er bezoekers in alle leeftijden. Mensen  kunnen vallen, aangereden worden en misschien onderkoeld raken. Het weer speelt hierbij een grote rol. De ervaring leert dat alcoholgebruik een van de grootste risico’s oplevert bij wielerevenementen. “Wat schaatsen is voor de Nederlanders, is Veldrijden voor de Belgische supporter. De onderlinge rivaliteit van de fans is echter aanzienlijk groter. Dit uit zich in het spugen naar renners, maar ook uitschelden en vechten. Zowel winst als verlies gaat gepaard met het nuttigen van veel alcohol, wat helaas leidt tot excessen.” De Belgische sportfederatie zet zich in voor een mentaliteitsbewustwording, maar daar is nog veel winst te behalen. De EH-coördinator maakt duidelijk dat de EHBO’er er niet is voor deze hooligans: “Wij doen daar in eerste instantie niets mee, we zijn daar niet verantwoordelijk voor. Dat gaat het pas worden als het bewustzijn daalt en/of men onderkoeld raakt.”

Achtergrond

De heer Averdieck was destijds – op 22-jarige leeftijd – de jongste kaderinstructeur van Nederland. EHBO is hem  met de paplepel ingegoten via zijn vader van wie hij ook het voorzitterschap heeft overgenomen. De club geeft zowel basis EHBO als kinder EHBO, wandelletsels, sportletsels maar ook voor mensen die alleen AED/reanimatie willen leren, staat de deur open. “We hebben ook zeven mensen die in het bezit zijn van de aantekening Protocol Eerste Hulp (PEH). Dat is een EHBO+ opleiding, waarbij men dezelfde protocollen leert als de professionele hulpverlening en dus dezelfde taal spreekt namelijk het ABCD/MIST/AMPLE-protocol.

Trots is Averdieck op het feit dat zijn Gemeente Woensdrecht als een van de eerste een zogenaamde ‘6-minutenzone’ in kon stellen. Dit betekent dat er voldoende AED’s beschikbaars zijn, burgerhulpverleners oproepbaar zijn die direct kunnen reanimeren (en AED halen) en geïnformeerde mensen die weten hoe het werkt. De EHBO-vereniging beschikt niet zelf over een AED, maar deze is onder beheer van de gemeente beschikbaar indien nodig. Zij onderhouden het apparaat.

“Terugkijkend hebben we een druk evenement gehad. Gelukkig zijn er geen zwaargewonden gevallen, de meeste slachtoffers konden ter plekke worden behandeld. Enkelen zijn afgevoerd naar het ziekenhuis, maar dan moet men denken aan botbreuken. Aanwezigheid is vaak al voldoende, een praatje maken ter geruststelling doet veelal de rest”, aldus Ronald Averdieck van EHBO Ossendrecht.

Overigens is bij de dames Marianne Vos als eerste geëindigd, bij de heren was dat Zdeněk Štybar.

Wereldkampioenschappen in Hoogerheide: Waar een klein dorpje groot in kan zijn.

 

Gepubliceerd in: EERSTE HULP, magazine voor de vrijwilliger maart 2014. Uitgever: Nationale Bond EHBO