Nieuw boek Jan Siebelink: ‘Kritiek op je boek is lastig’

Schrijver Jan Siebelink maakt een toer langs boekwinkels in Nederland met zijn nieuwe boek ‘Brengschuld’. ,,Ik vind het nog steeds heel bijzonder dat mensen speciaal voor mij naar een lezing en signeersessie komen. Ik ben daar dankbaar voor. Het geeft mij het gevoel dat ik mensen heb vermaakt, geraakt en getroost met mijn verhalen.”

Knielen op een bed violen, wie kent het boek niet? Het verhaal over de kwekerij, de streng gelovige vader en de dramatische gevolgen voor zijn gezin appelleerde aan een groot publiek. Auteur Jan Siebelink brengt in zijn nieuwe boek ‘Brengschuld’ een interessante vraag naar voren. Hoe anders zou het leven van de familie Sievez zijn verlopen als ze niet tot gedwongen verkoop moesten overgaan van de kwekerij. Dit ‘wat als’ speelt een belangrijke rol. Het verhaal was dan sowieso anders verlopen. Zou het beter zijn geweest? Na ‘Witte chrysanten’ in 1975, ‘Knielen op een bed violen’ in 2005 is nu met ‘Brengschuld’ de cirkel rond. ,,Ik denk dat ik nu het hele verhaal wel heb verteld.” Toch sluit hij een korte novelle niet helemaal uit. ,,Probleem is dat ik dan dag en nacht met het verhaal bezig ben. Ik kan mijn gedachten tenslotte niet stilzetten.”

Kind in de wijde wereld

Het boek is afgelopen jaar tot stand gekomen. Zijn wens: ,,Een schrijver wil het liefst hartstochtelijk gelezen worden.” Hij leest niet alle recensies en ligt er zeker niet wakker van. Zijn vrouw Gerda leest wel alles en archiveert deze. ,,Sommige zijn lovend, andere kritiek komt hard aan. Het is toch wel of je je een kind de wijde wereld in stuurt, waarover lelijke dingen worden gezegd.” De schrijver weet zich inmiddels gepokt en gemazeld door de kritiek. ,,Toch kun je nooit voldoende eelt op je ziel kweken, zodat je jezelf kunt beschermen. Zou ook niet goed zijn voor je inlevingsvermogen als schrijver.”

Ambacht

Het schrijversvak ervaart Siebelink niet als eenzaam. ,,Ik zit lekker op mijn werkkamer waar ik omringd ben door boeken, foto’s en memorabilia. Zodra je begint te schrijven creëer je een eigen wereld, in je verbeelding staan de personages vlak naast je.” Het romantische beeld dat je helemaal op jezelf bent teruggeworpen vindt hij overdreven. Hoewel het schrijven voortkomt uit letters, zinnen en alinea’s moet wel ,,Een geest waaien zodat de verhaallijn ontstaat. Een realistisch verhaal moet een metafoor zijn voor iets.”

Marnix College

Siebelink is opgegroeid in Velp en volgde de ULO (Uitgebreid Lager Onderwijs). De boeken voor de HBS in Arnhem waren te duur. ,,Ik heb overwogen om mijn vader in de kwekerij op te volgen. Mijn vader wilde dat ook wel, maar zag ook dat de middenstand lastig rond kon komen. Als ouders wil je dat je kinderen het beter hebben dan jij.” Om vooruit te komen en zich te ontwikkelen was de Kweekschool (huidige Pabo) daarvoor de opstap om dan met een doctoraal ‘Frans’ in Leiden af te ronden. ,,Ik behoorde tot de stapelaars, de sociale klimmers.” Groot deel van zijn leven is Siebelink leraar Frans geweest op het Marnix college in Ede. Hij heeft het altijd ervaren als een fijne school. ,,Ik beschouwde de rector als vriend en merkte dat zowel ouders en leerlingen op mij gesteld waren.” Vlak voor zijn pensioen heeft daar hij in 1999 de laatste hand gelegd aan ‘Mijn leven met Tikker’ over zijn Engelse hazewindhond (whippet).

Debuut

In 1971 overleed zijn vader aan longkanker. Dat is een kruispunt geweest in Siebelinks leven. Op een avond vlak daarna vloeiden de woorden van ‘Witte Chrysanten’ uit op papier ,,Op een of andere manier moest mijn vader er niet meer zijn om dit te kunnen schrijven.” Elk jaar is er wel een boek van zijn hand uitgekomen. Op zijn 65e zei hij tegen zijn vrouw dat hij nog één keer over de kwekerij ging schrijven. ,,Mijn vrouw zei eigenlijk dat ik al zoveel erover had gezegd en geschreven. Toch heb ik het doorgezet. toen ik ‘Knielen op een bed violen’ aanbood aan een uitgeverij had ik niet verwacht dat de directeur het goed zou vinden. Lachend: ,,Het leven zit vol verrassingen.”

Schrijfmachine

Siebelink schrijft zijn boeken op een elektrische schrijfmachine. Vanwege een oogziekte (glaucoom) is werken op een beeldscherm geen doen voor de 84-jarige schrijver. ,,Volgens mij vindt de uitgever het ook prima als ik het gewoon handgeschreven zou inleveren.” Hij hoopt trouwens dat hij nog voldoende inktcassettes heeft om ook komende boeken nog te kunnen schrijven. Met een volgend boek is Siebelink nog niet bezig. Hij brengt de tijd nu door met familie, vrienden, verkent de omgeving op de fiets en wandelt met zijn hond. Al jaren woont hij met veel plezier in Ede. Hij werd verliefd op het huis waarin hij nu woont, toen hij vanuit zijn toenmalige woonplaats Dieren naar het Marnix pendelde.

Wonderlijke ervaring

Zoals zijn vader in ‘Knielen op een bed violen’ een soort van openbaring had, zo had zoon Jan ook een bijzondere ervaring. Twee maanden na de geboorte van dochter Janneke stond hij op het punt om naar zijn werk te gaan. Na de tas onder de snelbinders te hebben gedaan riep hij nog even onderaan de trap naar zijn vrouw dat hij wegging. Toen zijn vrouw na een half uur naar beneden kwam stond hij nog steeds stil op de mat bij de voordeur. ,,Ik heb er geen rationele verklaring voor, ik was niet bang, had geen pijn, mijn leven verliep op rolletjes, was net weer vader geworden…. Ik had sterk het gevoel niet naar het werk te moeten gaan.” De dokter schreef voor dat hij de zinnen moest verzetten. ,,Om mijn hoofd leeg te maken ben ik gaan schrijven en eigenlijk nooit meer opgehouden. Er is toen iets in mij gevaren. Ik kan het niet verklaren maar achteraf gezien noem ik het een wonder.”

Over ‘Brengschuld’

In Knielen op een bed violen vertelde de jonge Ruben Sievez het verhaal over de ondergang van het familiebedrijf. In die iconische roman is het geloof van de vader de oorzaak van de teloorgang. Een recente gebeurtenis werpt echter een ander licht op de geschiedenis. Uit een nagelaten briefje van de vroeg gestorven huurbaas van destijds blijkt nu pas dat de huisvesting van de bewoners van de kwekerij altijd gegarandeerd zou moeten blijven. Hoe anders is het verlopen. Brengschuld vertelt het verhaal van hoe geldgebrek de kwekersfamilie noopte een deel van hun grond te verkopen. Door de bouw van een grote tennishal aan de rand van hun overgebleven terrein komt de wereld binnen. Het paradijs raakt verstoord en de ondergang van de kwekerij is aanstaande. In het oeuvre van Jan Siebelink is er een constant decor, maar steeds worden de gebeurtenissen anders beschreven, met een andere bestemming van de personages, vanuit een ander perspectief. Het ritueel van de terugkerende elementen openbaart niet alleen de kern van zijn familie, maar brengt tegelijk het schrijverschap van Jan Siebelink vol aan het licht. Bron: boekbeschrijvingen.nl.

Bron: EdeStad.nl