EHBO op de Zwarte Cross

Het muziek- en motorfestival Zwarte Cross in de Achterhoek heeft dit jaar een recordaantal bezoekers getrokken. In ruim 3 dagen bezochten 185.276 bezoekers de 18e editie van het evenement in Lichtenvoorde.  Het evenement heeft de reputatie van ‘bier zuupen’ en ‘motors kieken’ maar wees verzekerd dat er een strakke organisatie achter zit.

De Zwarte Cross biedt een mix van activiteiten. Zo zijn er 25 verschillende podia met zowel binnenlandse als buitenlandse muziek- en theateracts. Daarnaast draait de Zwarte Cross natuurlijk om de motorcross. Serieuze motorsport wordt afgewisseld met bizarre races, waarbij meedoen belangrijker is dan winnen. Bovendien kun je het hele weekend je ogen uitkijken bij de diverse stuntshows.

Veiligheidsdorp

Met zoveel mensen op het terrein is het natuurlijk belangrijk om de veiligheid op orde te hebben. Voor dit doel is een zogenaamd ‘veiligheidsdorp’ ingericht dat 24 uur per dag bezet is met de organisatie, politie, brandweer, technische dienst en verkeerbeheer. De camera’s die overal op het terrein hangen geven een beeld van eventuele risicogevallen. De organisatie maakt een afweging naar gelang de situatie om er hulpverlening naar toe te sturen.

Het evenement duurt voor de bezoeker drie dagen, maar met de op- en afbouw kunnen er nog twee weken bij opgeteld worden. De voorbereidingen voor de EHBO-coördinator Wilfried Meekes beginnen al in het jaar ervoor: “In november schrijf ik 21 EHBO-verenigingen aan of er hulpverleners zijn die deel uit willen maken van het EHBO-team op de Zwarte Cross. Omdat het evenement in de vakantie valt, kan men er desgewenst om heen plannen.”

Leerzaam

René Garstenveld is een van de EHBO’ers van dienst en kan zich buigen op 25 jaar ervaring als kaderinstructeur: “Ik ben zelf EHBO’er in hart en nieren en dat geldt eigenlijk voor mijn gehele familie. Mijn doel is om iedereen enthousiast te krijgen voor de EHBO.” Een leerzame periode is het ook: “Als je ervaring op wilt doen op EHBO-gebied, dan moet je naar de Zwarte Cross komen. In deze  dagen zijn er 1500 behandelingen nodig geweest. Vorig jaar hadden we een dame uit Nijmegen die bijna afgestuurd als arts was. Zij heeft ook een dag meegelopen en gaf aan dat ze een zeer leerzame dag heeft gehad. Uiteraard blijft de aanwezige arts eindverantwoordelijk. Ervaren hulpverleners lopen mee met de minder ervaren EHBO’ers. Soms moet er worden ingegrepen bij het inschatten van de ernst van de verwonding. Iemand met blaren heeft die morgen ook nog wel, terwijl iemand met een wespensteek in de keel toch echt moet direct moet worden geholpen!”

Er is geen onderscheid tussen de verschillende verenigingen en overige hulpdiensten. Alle EHBO’ers hebben hetzelfde gele hesje aan. Coördinator Meekes: “Een week van te voren houden we een informatieavond voor alle EHBO’ers, artsen en verpleegkundigen. Ik begin altijd met te zeggen dat we tijdens het weekend een grote familie vormen. Het evenement is gebaseerd op samenwerking. Dit geldt voor de EHBO, maar ook de organisatie, beveiliging, cateringmedewerkers, artsen en verpleegkundigen voelen zich niet te beroerd om een steentje bij te dragen bij taken die niet direct voor de hand liggen. Met alle neuzen dezelfde kant op is het evenement neer te zetten en heeft het kunnen worden tot de publiekstrekker dat het nu is.”

Grolschziekte

“De gewonden vallen vooral onder de bezoekers en campinggasten. Heel sporadisch is er een motorcrosser die valt “, vertelt kaderinstructeur Garstenveld. “Ambulances komen ze alleen het veld op in geval van een reanimatie. Om paniek te voorkomen onder de aanwezigen is een hartstilstand ongeveer de enige reden om een ambulance toe te laten op het terrein. Uiteraard zal dit dan gepaard gaan met de nodige beveiligers. Iedereen is op elkaar ingespeeld en helpt. Voor deze gevallen ligt een calamiteitenplan klaar om bijvoorbeeld met shovels er hekken om te plaatsen en het slachtoffer af te schermen. We willen er later geen films van op YouTube of Facebook zien.”

Festivalbezoekers mogen geen eigen drank meenemen. Ze kunnen het ter plaatse kopen en het nuttigen ervan kan alleen uit een plastic beker. De verkoop van bier of zogenaamde plaatselijke nozem oil verloopt goed. Desgevraagd zegt René Garstenveld hierover: ” De roep om aspirines is ’s morgens groter dan ‘s avonds. De Grolsch ziekte noemen ze dat en dat gaat vanzelf weer over. ”

Dan hebben zijn er nog bijzondere gevallen die op andere evenementen niet zo gauw voor zullen komen. “Vorig jaar werd er iemand binnengedragen met een flinke hoofdwond. Bleek dat ze hadden lopen voetballen met een klomp en het koppen ervan was harder dan gedacht.  Toen bleek dat de verwonding meeviel hebben we er samen hard om kunnen lachen”, vertelt Wilfried Meekes. Het afrekenen van alle versnaperingen verloopt via een muntensysteem. Dit garandeert een snelle afhandeling . “Dat jongeren daar in door schieten, bleek toen men vroeg – na een wond gehecht te hebben – hoeveel munten er betaald moet worden!”

Leven en dood

Het jaar 2010 was een memorabele editie. Bij het proefdraaien van een kermisattractie is een van medewerkers bekneld geraakt en uiteindelijk aan zijn verwondingen overleden. Medewerkers van de EHBO en een arts boden meteen eerste hulp en er kwam een traumahelikopter. Meekes: “Ze hebben van alles gedaan om hem te redden, helaas mocht het niet meer baten. Er is toen door de organisatie Slachtofferhulp ingeschakeld voor alle  betrokkenen waren bij het ongeval. De impact was enorm. Gelukkig zijn die hulpverleners nog steeds aanwezig bij de Zwarte Cross en men heeft nog even getwijfeld of het evenement wel doorgang zou moeten vinden. Tot onze verbazing begonnen op diezelfde dag bij de vrouw van een van de motorcrossers de weeën. We hebben op die dag dus zowel een sterfgeval als een geboorte gehad. ”

Dankbaarheid

De gemoedelijkheid waar de Achterhoek om bekend staat is ook hier van toepassing. Ondervinden mensen soms nog twijfel om de EHBO-post binnen te lopen, die bestaat volgens René Garstenveld niet op de Zwarte Cross: “Vrouwen die net bevallen zijn, komen hier melk kolven voor hun baby’s. We gunnen hen dan de nodige privacy achter een scheidingswand. Ook krijgen we bijvoorbeeld de medicijnen voor epilepsie van campinggasten in bewaring. Samen met de aanwezige arts wordt dan besproken onder welke voorwaarden het geven van een injectie gerechtvaardigd is, dus bijvoorbeeld wanneer een epileptische aanval langer dan vijf minuten duurt. Campinggasten komen op de laatste dag graag nog even afscheid nemen en bedanken voor de goede zorg.”

Wereldrecord

Met een achterwaartse sprong van 44 meter heeft motorstuntman Jackson Strong een wereldrecord neergezet op de Zwarte Cross in Lichtenvoorde om aandacht te vragen voor het werk van Amnesty International. “Ik ben blij dat deze recordpoging is gelukt, voor de motorcrosser zelf, voor Amnesty, maar zeker ook voor de EHBO!”, aldus René Garstenveld van EHBO-vereniging Lievelde.

~~~~

De eerste Zwarte Cross

De Zwarte Cross is in 1997 ontstaan als een crosswedstrijd waar iedereen aan mee mocht doen. Brommers, motoren, crossers, wegmotoren, fietsen, noem maar op! Gezellig crossen in de wei en daarna een afterparty in de feesttent. De dag werd georganiseerd door de Achterhoekse rockformatie Jovink & the Voederbietels. Ruim 150 deelnemers en een kleine 1.000 man publiek kwamen erop af.

~~~~